به چه فضایی کلین روم یا اتاق تمیز می گویند؟ - مجله روگذر

مکان اتاق تمیز همانطور که از نامش معین است یک مکان ایزوله است و امکان ورود در چنین فضایی کاملا کنترل شده می باشد. حتی کارکنان چنین فضایی هم با لباس خاص در این مکان حضور پیدا می نمایند. در کلین روم ها فیلتر هایی طراحی شده است تا میزان آلودگی را به حداقل برساند.

کلین روم یا اتاق تمیز مکانی است که آلودگی، غلظت ذرات و عواملی مثل رطوبت فشار هوا و غیره تحت کنترل قرار می گیرد. نحوه کنترل این پارامترها با توجه به کاربردهای مختلف کلین روم فرق دارد. استاندارد ISO-14644 کلین روم را در 9 کلاس طبقه بندی می نماید که شامل ایزو یک تا ایزو نه می گردد. کلین روم ایزو 1 سطح تمیز تری نسبت به کلاس های بعدی دارد. ملاحظات باز و بسته شدن درب ها و تردد کارکنان نیز در هر کلاس فرق دارد و هر کدام سیستم های خاصی برای کنترل آن دارند.

ویژگی دیگر اتاق تمیز، نوع پوشش کارکنان این اتاق می باشد. کارکنان کلین روم با در نظر گرفتن کاربرد یا کلاس اتاق های تمیز باید پوشش های خاصی داشته باشد. پوشش کارکنان اتاق تمیز گاهی صرفاً کلاه و دستکش است و در بعضی موارد نیز کارکنان باید پوششی سر تا پا داشته باشند. مقررات اتاق های تمیز هم ممکن است طبق کلاس بندی های آن ها متفاوت باشد. مقررات کلی کلین روم مواردی مثل لزوم تمیزی دست ها، ناخن ها و صورت عدم استفاده از جواهرات، ممنوعیت حمل اجسام خارجی به داخل اتاق مانند کلید، سیگار، دستمال و غیره است.

فشار هوا در اتاق تمیز چگونه کنترل میگردد؟

یکی از اساسی ترین مسائل در زمینه ساخت و طراحی کلین روم، طراحی فشار هوا در این محیط می باشد. قدم اول؛ مشخص میزان فشار هوای مورد احتیاج و مثبت یا منفی بودن آن با آنالیز کاربرد و معینات کامل فعالیت مورد نظر می باشد. مشخص دقیق میزان فشار و مثبت و منفی بودن آن موجب انتخاب درست تجهیزات مورد احتیاج برای کنترل فشار هوا و میزان گیری آن میگردد.

استفاده از سیستم تهویه برای کنترل فشار هوا در اتاق تمیز

میزان فشار هوا در اتاق تمیز اگر بیشتر از محیط اطرافش باشد اصطلاحاً فشار مثبت در آن محیط ایجاد شده است. فشار مثبت در اتاق های تمیز اغلب با استفاده از سیستم های تهویه به نام هواساز HVAC به وجود می آیند. موارد استفاده از کلین روم هایی با فشار مثبت اغلب در محیط های بیمارستانی جهت مراقبت از بیمارانی با سیستم ایمنی ضعیف یا در کارخانجات برای فراوری قطعات حساس مانند میکروچیپ ها می باشد.

فشار هوا در اتاق تمیز اگر کمتر از فضای بیرونی باشد فشار هوای منفی شناخته می گردد. فشار منفی نیز با کمک سیستم های تهویه ایجاد می شوند. میزان فشار هوا در اتاق های تمیز به وسیله تجهیزات خاصی مورد آنالیز قرار می گیرد.

نحوه کنترل فشار هوا هنگام تردد کارکنان و باز شدن درب

تردد کارکنان و درب های کالا گذر اتاق تمیز باید با استفاده از سیستم هایی، تحت کنترل قرار گرفته و برنامه ریزی خاصی داشته باشد. عدم برنامه ریزی برای باز و بسته شدن درب ها و تردد کارکنان، می تواند فشار هوا در اتاق تمیز را دچار افت ناگهانی کند. افت ناگهانی فشار هوا در اتاق تمیز، ممکن است است فعالیت کلین روم را مختل کند. سیستم های هواساز نیز ممکن است برای تامین فشار هوای از دست رفته تحت فشار قرار گرفته و به مرور دچار مشکل شوند. جهت جلوگیری از افت ناگهانی فشار هوا در اتاق تمیز و عدم ورود ذرات و آلودگی ها، از سیستم اینترلاک استفاده می گردد.

سیستم اینترلاک بر روی درب های کلین روم نصب می گردد. سیستم یکپارچه اینترلاک در صورت باز شدن یک درب، درب های دیگر را قفل میکند تا مانع افت فشار هوا در محیط گردد. سیستم های اینترلاک درب های اتاق تمیز در دو حالت معمولی و معکوس مورد استفاده قرار می گیرد.

کنترل تردد کارکنان با استفاده از سیستم اینترلاک در کلین روم

کاربردهای مختلف کلین روم در صنعت

امروز صنایع مختلف طبق نوع فعالیت خود از کلاس بندی های مختلف کلین روم استفاده می نمایند. صنایع مختلفی که از کلین روم استفاده می نمایند به طور مثال شامل موارد زیر می باشد:

• طراحی، آزمایش و ساخت تجهیزات پزشکی: اغلب تجهیزات پزشکی که باید به صورت کاملا تمیز و بدون هیچ آلودگی و گرد و غباری فراوری شوند در کلین روم فراوری می شوند. تجهیزات پزشکی فراوری شده در اتاق کلین روم شامل مواردی مثل تجهیزات قلبی، سرنگ، سوزن های دندانپزشکی، نخ بخیه، لوازم جراحی و غیره می باشد.
• صنایع الکترونیک : اغلب قطعات الکترونیکی دارای حساسیت بالایی هستند و هر گونه آلودگی می تواند عملکرد آنها را مختل کند به همین علت این قطعات در اتاق تمیز ساخته و مونتاژ می شوند. صنایع الکترونیکی برای ساخت قطعات میکروالکترونیک، آی سی ها، مدارهای الکترونیکی و یا مونتاژ قطعات استفاده می نماید.
• داروسازی: داروسازی ها به علت اینکه هر گونه آلودگی در دارو ها، می تواند سلامت بیماران را به خطر بیندازد، مواد دارویی را در اتاق تمیز فراوری می نمایند.

استفاده از کلین روم در صنایع غذایی

• صنایع غذایی: فراوری و بسته بندی محصولات غذایی در اتاق تمیز باعث می گردد که محصولات غذایی از هر نوع آلودگی به دور باشند. فراوری و بسته بندی این محصولات در اتاق های تمیز باعث می گردد، انقضای محصولات به تاخیر بیافتد.
• و غیره.

این مقاله بمنظور آشنایی هرچه بهتر بازدید نمایندگان تهیه شده است. لذا نظرات ارزشمند شما می تواند ما را در انتخاب بهتر مقالات کمک نماید. کارشناسان شرکت اندیشگران جامع صنعت ایرانیان بصورت 24 ساعته آماده مشاوره در زمینه های طراحی، اجرا و معتبرسازی کلین روم در کنار شما خواهند بود.