روش های نگهداری و کاشت گل نرگس، عروس زمستان - مجله روگذر

شناسنامه نرگس

گل نرگس از خانواده آماریلیس یا مارچوبه ای هاست. گل هایی مثل نسرین یا آماریلیس، مریم، خورشیدی و آگاو با او هم خانواده هستند. یک گیاه پیازی است و گل های زیبای معطر آن جزو ارزشمندی های پاییز و زمستانند. این گل همراه گل های یخ، کاملیا و یاسمن زمستانی به چهار رفیق مقاوم به سرمای شدید مشهور شده اند. نرگس دو نوع است. یک نوع آن تاج عظیمی دارد و تک گل است و نوع دیگر تاج کوچک و گل هایش به صورت خوشه ای هستند. بیشتر نرگس های ایرانی از دسته دوم هستند و به نام های نرگس شهلا، نرگس مسکین، نرگس پرپر، هزار پر یا شصت پر و نرگس نروک یا پنجه گربه ای معروفند که نرگس شهلا محبوب ترین شان است. البته طبقه بندی های دیگری هم برای این گل وجود دارد که آن ها هم بر اساس طول تاج گل و تعداد گل هستند.

علت محبوبیت نرگس چیست؟

در کشور چین دکتر و پرستار را به گل نرگس تشبیه می نمایند، چون به نظرشان مثل این گل پاک سرشت و دلسوزند. نرگس چند حسن را هم زمان دارد. زمستانه بودن، زیبایی، عطر خوش و خواص دارویی. چینی ها می گویند کسی که دوتا نان دارد، یکی را بخورد و دیگری بفروشد و با پول آن گل نرگس بخرد. چون نان برای تغذیه بدن است و نرگس برای تغذیه روح.

عطرنرگس، گل نرگس و روغن آن خواص درمانی بسیار زیادی دارند.

مثلا می گویند عطر نرگس شاداب نماینده است، برای مخاط و سینوس ها مفید است و از سرماخوردگی جلوگیری می نماید. همچنین می تواند همراه خون وارد سلول های مغزی گردد و روی کارکرد مغز اثر بگذارد. گل نرگس، در تغییر روحیه بسیار موثر است و برای درمان افسردگی مصرف می گردد. توجه داشته باشید افراد گرم مزاج در بوییدن این گل زیاده روی ننمایند، چون ممکن است باعث سردرد گردد.

کدوم رو بدم؟

در بازار گل و گیاه ایران نرگس به صورت گل شاخه بریده عرضه می گردد. یعنی همین دسته گل هایی که از گلفروشی ها می خرید. اما انواع گلدانی و باغچه ای آن هم وجود دارد. حتی در پارک ها و فضای سبز هم قابل کشت و کار است. در ادامه می خواهیم برویم سراغ انواع گلدانی و باغچه ای.

انتخاب پیاز مناسب

برای تازه کار ها نرگس یکی از بهترین گزینه های پیازی است، چون هم کاشتش به صرفه است و هم کاشت تا گلدهی اش سختی ندارد.

پیازی را انتخاب کنید که سالم باشد و عاری از هر نوع خراش و بریدگی.

پیاز هر چه عظیم تر یعنی گل درشت تر. البته پیاز های نرگس دو نوع هستند یک نوک یا یک دماغه یا دو دماغه دارد. دو دماغه گل های درشت تری می دهد.

10 قدم برای کاشت

• یک گلدان سنگی یا سفالی برای کاشتن پیاز نرگس انتخاب کنید، چون نرگس ها در یکی از مراحل رشد دارای مرحله گردن غازی هستند و گل ها به یک سمت باز می شوند، استفاده از گلدان سبک باعث واژگونی گلدان می گردد.
• گلدانی با عمق 30-20 سانتی متری مناسب است به دو دلیل: اول این که این عمق برای رشد مناسب ریشه ها مناسب است. دوم این که عرض گلدان باید طوری باشد که موقع کاشت، پیاز ها از هر طرف پنج سانتی متر از دیواره گلدان فاصله داشته باشند.
• ته گلدان حتما باید سوراخ زهکش داشته باشد تا آب اضافی خارج گردد و پیاز ها نپوسند.
• قبل از کاشت فقط ته پیاز ها را دوساعت در آب ولرم قرار دهید.
• تا نصف گلدان را پر از خاک کنید. دوسوم پیاز باید زیر خاک باشد.
• بعد از کاشت حتما گلدان را آبیاری کنید و در جای گرمی قرار دهید.
• بعد آبیاری تا دو تا سه هفته قطع کنید و صبر کنید ساقه ها از خاک بیرون بزنند.
• پس از مرحله آغاز رشد ساقه گلدان نباید خشک بماند.
• اگر دیدید ساقه کج رشد می نماید حتما از یک قیم بهره ببرید.
• موقع گلدهی گلدان را نور مستقیم آفتاب دور کنید.

علت گل ندادن

پیاز ها برای گل دادن حتما باید یک دوره سرمای زمستانه طی نمایند. به این منظور بهتر است پیاز ها را در پاییز و در دمای 8-6 درجه سانتی گراد کشت کنید و به مدت هشت تا ده هفته در شرایط تاریکی نگهداری شوند.

مواد لازم برای داشتن نرگس خوب

آب:

نرگس، آبیاری زیاد را دوست ندارد و در صورت افراط در آبیاری، برگ هایش بیش از حد عظیم شده و گل نمی دهد. نرگس برای گلدهی باید کمی خشکی ببیند. اما به طور کلی قبل از خشک شدن گلدان آن را آبیاری کنید.

دما:

ماندگاری گل نرگس در هوای سـرد بیشتـر است ودر دمای بالاتر گل ها زودتر پژمرده شده و عمرشان کوتاه می گردد. در زمان رشد و گلدهی اگر دمای روز 18 درجه و شب 12 درجه سانتی گراد باشد عمر گیاه طولانی می گردد. جالب است بدانید دما در ارتفاع برگ ها و ساقه گل نقش دارد. مثلا نگهداری نرگس کاغذی بعد از کاشت در دمای 21 درجه باعث بلندترشدن ساقه گل می گردد.

خاک:

گل نرگس هم مثل بقیه گل های پیازی خاک سبک دوست دارد. پس اگر خاک گلدان یا باغچه رسی است مقداری شن با آن مخلوط کنید و اگر شنی است مراقب باشید رطوبتش را از دست ندهد. برای باغچه گل نرگس استفاده از کود های حیوانی و برای گلدان های نرگس داخل آپارتمان ورمی کمپوست مناسب است.

نور:

نرگس برای گلدهی در برخی از ساعات روز به چهار ساعت نور خورشید احتیاج دارد. نور کم باعث ضعیف شدن گیاه، زردی و کشیدگی برگ ها خواهد شد و همچنین ممکن است غنچه های گل تشکیل یا شکوفا نشوند یا گل ریز و کوچکی فراوری نمایند.

چطور آن را زیاد کنیم؟

معمولا در کنار پیاز مادری، پیازچه های کوچک دختری تشکیل می شوند که بعد از بیرون آوردن پیاز مادری از خاک، آن ها هم همراهش بیرون می آیند و به راحتی می توان در اواخر تابستان و اوایل پاییز (قبل از جوانه زنی نرگس) جدایشان کرد. پیاز ها و پیازچه ها را می توان انبار کرد تا در زمان مناسب کاشت. این پیاز ها در طی یک یا دو سال آن قدر رشد خواهند کرد که بتوانند گل بدهند. البته با بذر هم قابل تکثیر است که این کار کمی سخت و زمانبر است.

اصول مراقبت از نرگس ها

• مرداد و شهریور بهترین زمان برای کشت پیاز نرگس است تا ریشه هایش بتوانند قبل از زمستان به اندازه کافی رشد نمایند. گرچه تا آبان هم قابل کشت است.
• برای گلدهی سال بعد باید مواد غذایی از ساقه و برگ به پیاز ها منتقل گردد به همین دلیل برگ ها را کف بر نکنید. یک ماه و نیم بعد از گلدهی می توانید برگ ها را قطع کنید، چون دیگر تاثیری بر گلدهی سال بعد ندارد.
• بعد از پژمرده شدن گل ها آن ها را از بخش زیرین قطع کنید.
• اگر دیدید پیاز، ساقه و برگ دارای علائم بیماری است آن را از باغچه خارج نموده و بسوزانید.
• پیاز های خارج شده را در مکانی خنک، تاریک و با تهویه مناسب تا زمان کشت بعدی نگهداری کنید.
• قبل از انبار و قبل از کاشت، تمام پیاز هایی را که نرم و اسفنجی هستند جدا کنید و بسوزانید. چون احتمالا بیمار هستند.

منبع: برترین ها