هرآنچه که باید راجع به مار گزیدگی بدانیم

به گزارش مجله روگذر، رفتن به کوه و دشت و بیابان همان قدر که لذتبخش است و هیجان دارد، خطراتی را هم در پی دارد که اگر حواستان نباشد ممکن است گریبانتان را بگیرد.وجود انواع جانوران در این مکان ها مانند مار و عقرب می تواند یک روز خوب را تبدیل به یک روز بد و پر از حادثه کند. بد نیست بدانید که چطور می توان با مارگزیدگی مقابله کرد، شاید دانستن بعضی نکات کاربردی و مرور آن ها جایی به دردتان بخورد.

هرآنچه که باید راجع به مار گزیدگی بدانیم

مار گزیدگی

مارها در همه جا در خشکی، دریا، جنگل ها، چمنزارها، دریاچه ها و بیابان ها دیده می شوند، بنابر این مار گزیدگی مشکل شایعی می باشد. با وجود معروفیت شوم آن ها، مارها تقریباً همیشه از انسان ها می ترسند.

بیشتر مارها فقط در صورت تحریک، ترجیح می دهند به جای فرار، نیش بزنند. مار با جلوگیری از تنفس یا ایجاد ایست قلبی، طعمه خود را خفه می کند.برخی از مارها با دندان خود طعمه را می گیرند و سپس آن را می بلعند.

زهر مارمار های سمی با استفاده از غدد بزاقی خود، زهر را تزریق می کنند. هنگام نیش زدن، زهر از غده مربوطه خارج شده و به وسیله مجرایی به دندان های نیش های منتقل شده و خاتمه به بدن طعمه تزریق می شود. مارها می توانند میزان سم آزاد شده از دندان خود را تنظیم کنند.1

انواع زهر مار

زهر مار ترکیبی از مواد زیادی با اثرات فرق دارد.

به زبان ساده، زهرمار را می توان به 4 دسته تقسیم کرد:

همو توکسین ها. سمومی که باعث خون ریزی داخلی می شوند.

کاردیو توکسین ها. سمومی که مستقیماً روی قلب عمل می کنند.

سیتو توکسین ها. سمومی که باعث آسیب بافت موضعی می شوند.

نورو توکسین ها. سمومی که روی سیستم اعصاب مرکزی تأثیر می گذارند.1

علائم گزش به وسیله مارهای سمی

برخی از علائم احتمالی نیش زدگی به وسیله مار ممکن است شامل هر کدام از موارد زیر باشد:

تورم

تغییر رنگ پوست

افزایش سریع ضربان قلب

مشکل در تنفس

تهوع

استفراغ

عرق کردن

لرزش درد شدید

مهم است که منتظر نمانید که این نشانه ها ظاهر شوند و بعد درمان را شروع کنید.2

اقدامات بعد از مار گزیدگی

با امداد تماس بگیرید
برای کمک سریع تماس بگیرید، حتی اگر کسی شما را به بیمارستان میرساند. در صورت امکان، سعی کنید مار را به خوبی توصیف کنید به کارکنان پزشکی به منظور مدیریت مناسب راحت تر آنها و همچنین داروی ضد سم مناسب شما در صورت لزوم.
حرکت نکنید و بلند نشوید
تا زمانی که هنوز در نزدیکی مار هستید، سعی نکنید حرکت کنید یا بخزید، زیرا هر حرکتی می تواند زهر را به وسیله سیستم بدن شما حرکت دهد. همچنین، قسمت بدن آسیب دیده زیر سطح قلب را نگه دارید تا سرعت پخش زهر کاهش یابد.
جواهراتتان را دربیاورید
و همینطور لباس هایتان را دربیاورید و کم کنید ، طلا و جواهر و لباس می تواند باهم به تورم کمک کنند که باعث قطع گردش خون میشود، که بدترین اتفاق است پس بلافاصله هر چیزی را که باعث تنگ شدن و گرفتگی است را دربیاورید.
از مکش استفاده نکنید
سعی نکنید سم را با یک دستگاه یا دهان بمکید به سمت بیرون. این باعث می شود که میکروب ها به داخل دهان نفوذ کنند، به بافت آسیب برساند و زخم ایجاد می شود، و به طور کلی، این حرکت کار نمی کند.
از شریان بند استفاده نکنید
از شریان بند استفاده نکنید زیرا خطر قطع شدن را افزایش می دهد زیرا گردش خون مسدود می شود. اگر جریان خون در حال بسته شدن باشد، زهر کمتر احتمال دارد رقیق شود.
از یخ گذاشتن اجتناب کنید
یخ را روی نیش مار نگذارید، زیرا یخ ممکن است گردش خون را متوقف کند. خوردن خون را با دهان خود (میکروب های دهان ممکن است باعث ایجاد عفونت در زخم نیش شوند)متوقف کنید، زیرا شما نیز ممکن است خود را به زهر مبتلا کنید.

در این مورد، سردی می تواند جریان خون را به بافت ها مهار کند یا باعث یخ زدگی آن شود. هر دو فاجعه ای برای بافت ها ایجاد می کنند و می توانند منجر به قطع عضو شوند. اگر میتوانید زخم را با آب تمیز بشورید، و فورا به پزشک متخصص مراجعه کنید.

تلاش نکنید زخم را ببرید
هرگز این ایده که برای خارج کردن سم مار باید زخم را ببرید عملی نکنید چرا که بسیار خطرناک است.2

درمان مارگزیدگی

مهمترین کاری که باید پس از مارگزیدگی انجام دهید، مراجعه فوری به فوریت های پزشکی است. پزشک با بررسی و معاینه فرد مصدوم، می تواند از روش های مختلف برای درمان استفاده کند.

در برخی موارد، مارگزیدگی خطر جانی برای فرد ندارد. میزان خطر مارگزیدگی به محل گزش، سن و شرایط سلامتی فرد بستگی دارد. در صورتی که مارگزیدگی جدی نباشد، پزشک پس از تمیز کردن محل گزش، واکسن کزاز را به فرد مصدوم تزریق می کند. اما چنانچه، شرایط خطرناک باشد، پزشک ممکن است که از پادزهر استفاده کند.

پادزهر از زهر مار گرفته شده و پس از مارگزیدگی به فرد مصدوم تزریق می شود. پادزهر هر چه زودتر به بیمار تزریق شود، اثرگذاری بهتری دارد.

شرایط درمان شخص پس از مارگزیدگی بسیار متغیر است. در موارد مارگزیدگی به وسیله مارهای غیر سمی، در صورتی که محل گزش و زخم تمیز و درمان سریع انجام گیرد، شرایط درمان درمان فرد، بسیار خوب خواهد بود.

در موارد مارگزیدگی به وسیله مارهای سمی نیز در صورتی که فرد فورا پس از گزش به فوریت های پزشکی رسانده شود، شرایط درمان خوب است. با این حال، افراد بالغ با شرایط سلامتی خوب با مارگزیدگی های کم عمق، نسبت به بچه ها و افرادی که دستگاه ایمنی ضعیفی دارند، شرایط درمانی بهتری دارند.3

روش های پیشگیری از مارگزیدگی

از قدیم گفته اند پیشگیری بهتر از درمان است. این نکات را بخوانید و در اردو ها و گردش هایتان آن ها را رعایت کنید تا اتفاقی نیفتد:

یک مکان خنک و سایه دار مثل یک شکاف سنگی، یک غار یا تورفتگی سنگی، سنگ های کنار چشمه ها، شاخه های سایه دار درخت ها و... همان قدر که برای شما می تواند مجذوب کننده باشد، برای یک مار هم که در طول روز مجبور به خنک نگه داشتن خود است، مجذوب کننده است. پس، قبل از وارد شدن به این مکان ها خیلی دقت کنید و با سر و صدا کردن باعث فرار مار از این مکان ها شوید.

هنگام راه رفتن بین علف های بلند حتما با دقت به زیر پای خود نگاه کنید و از یک چوب دست، عصا، باتوم و... استفاده کنید و با کشیدن آن به زمین و ضربه زدن به سنگ ها و یا شاخه های جلوی پایتان مار را از ورود خود آگاه کنید تا او شما را غافلگیر نکند.

85 درصد مارگزیدگی ها در ناحیه زانو به پایین اتفاق می افتد، پس بهتر است از کفش مناسب استفاده کنید و با پوشیدن جوراب های ضخیم از پای خود محافظت کنید.

اگر هوس گل چیدن کردید، بدون دقت و بی محابا دستتان را زیر سنگ های بزرگ و توده های علفی فرو نبرید. معمولا این جور جا ها محل زندگی مار ها است.

برخی ها با دیدن مار وظیفه خود می دانند که یا او را بکشند یا بگیرند که این امر خود دلیل اصلی 50درصد از مارگزیدگی ها است. پس اگر در طبیعت با مار روبرو شدید سر به سرش نگذارید و خیلی آرام بدون تحریک او عقب نشینی کنید.

سر و صدا باعث می شود مار ها از جلوی راهتان کنار بروند. پس، از سوت زدن و آواز خواندن دریغ نکنید!

هیچ وقت کوله پشتی خود را با در باز بر روی زمین رها نکنید.

لباس های خود را برای مدت طولانی بر روی زمین رها نکنید. اگر کفشتان را درآورده اید، هنگام دوباره پوشیدن آن دقت کنید که چیزی توی آن نرفته باشد.

اگر چادر زده اید، همیشه در آن را بسته نگه دارید و شب ها وسایل و مخصوصا کفش های خود را به داخل چادر بیاورید. اگر هم به هر دلیلی ناچار به بیرون گذاشتن برخی لوازم از جمله کفش های خود شدید، حتما آن ها را داخل یک کیسه غیر قابل نفوذ قرار دهید. به علاوه ریختن تنباکوی خیس شده به دور چادر سبب دور شدن مار ها از آن می شود.

اول خوب نگاه کنید، بعدا بپرید! هیچ وقت به جایی که آن را نمی بینید (پشت یک سنگ، یک توده علفی و...) نپرید. از کجا می دانید، شاید کنار یک افعی فرود بیایید!

هرگز به یک مار حتی اگر مرده به نظر برسد، دست نزنید.

اگر در فاصله بسیار نزدیک (یکی دو قدم) با مار بودید و دیدید که حالت دفاعی به خود گرفته، خونسردی خود را حفظ و سعی کنید بدون این که برگردید، با برداشتن چند قدم به عقب خیلی آرام از آن دور شوید.

اگر متوجه وجود مار در نزدیکی کسی شدید، بدون این که هول شوید و بترسانیدش، با صدای بلند او را راهنمایی کنید تا از منطقه خطر دور شود.

این فکر که مار های کوچک خطری ندارند، کاملا نادرست است. شاید یک بچه افعی رو به رویتان باشد و خودتان خبر نداشته باشید. بد نیست بدانید مار جعفری که از سمی ترین انواع افعی های ایران به شمار میرود، ماری بسیار زیبا، کوچک، ظریف و با قطری کم است. با تاریک شدن هوا مار ها هم برای شکار از لانه شان بیرون می آیند. پس اگر در شب قصد پیاده روی دارید از چراغ استفاده و جلوی پای خود را به دقت نگاه کنید.

صبح زود مار ها از سرمای دم صبح بی حال می شوند و برای گرم شدن خود را به مکان هایی که آفتابگیر است می کشانند. پس مراقب چنین مکان هایی باشید.4

پینوشتها

1.www.pezeshket.com

2.www.namnak.com

3.www.drdr.ir

4.www.yjc.ir

منبع: راسخون
انتشار: 25 آذر 1400 بروزرسانی: 25 آذر 1400 گردآورنده: rugozar.ir شناسه مطلب: 1940

به "هرآنچه که باید راجع به مار گزیدگی بدانیم" امتیاز دهید

امتیاز دهید:

دیدگاه های مرتبط با "هرآنچه که باید راجع به مار گزیدگی بدانیم"

* نظرتان را در مورد این مقاله با ما درمیان بگذارید