کاخ خورشید کلات نادری؛ بنایی حیرت انگیز در خراسان رضوی - مجله روگذر

معماری بنا

طبقه پایین کاخ خورشید محل نگهداری خزانه نادر شاه افشار بوده است. این طبقه جایی تاریک و مخوف هست. طبقه اول این کاخ بر روی چهار ردیف پلکان که شکلی هرم مانند دارند، بنا شده و هشت ضلعی است. دسترسی به سالن اصلی کاخ خورشید هم از طریق ورودی های هشت ضلعی امکان پذیر هست. طبقه دوم یا همکف تالاری بزرگ در میان دارد و اتاقهایی در پیرامون. تالار با تزئیناتی به شیوه بناهای صفوی آراسته و طلا کاری شده است. به علت وجود کتیبه سوره نبأ با تاریخ مرگ نادر شاه (1160 ه.ق) در دورتادور اتاق این طبقه، بعضی چنین نتیجه گرفته اند که نادر شاه قصر خورشید را به عنوان آرامگاه خویش بنا نموده بود.

طبقه سوم این بنا از 66 نیم ستون سنگی تشکیل شده که استوانه ای بزرگ را شکل داده اند و به همین علت، بین تمام بناهای تاریخی ایرانی، این بنا منحصر بفرد و ویژه هست. اتاق های این قصر دارای تزئینات گچ بری و نقاشی های زیبایی است. نمای خارجی این کاخ کنگره دار بوده که ترکیبی از معماری مغولی هندی را به نمایش میگذارد. بعلاوه، نمای بیرونی این قصر میوه هایی مانند آناناس و موز را به تصویر کشیده است. امروزه، این باغ شامل 220 عدد درخت چنار بوده و در باغچه غربی باغ و کوچه غربی باغ میتوان یک ردیف چنار کهنسال را دید که مبنای کاشت درختان دیگر باغ بوده است. درختان از طریق موتور پمپ از آب انبار زیر پیاده روی انتهای شرقی باغ آبیاری می شوند.