به 5G سلام کنیم - مجله روگذر

به گزارش گروه رسانه های خبرنگاران، شاید برای ما دهه شصتی ها که زندگی را با سرعت اینترنت دیال آپ و انتظار برای دانلود یک فایل یک مگابایتی تجربه نموده ایم، کندی اینترنت به یک نوستالژی خاطره انگیز تبدیل شده باشد اما این موضوع برای نسل های جدید به هیچ عنوان قابل تصور نیست، چراکه دهه هفتادی ها و هشتادی های عصر ما کمتر زندگی بدون اینترنت را تجربه نموده اند.

عمر ورود اینترنت به ایران کمتر از 30 سال است و این فناوری نوظهور اگرچه در سال های اخیر پیشرفت خوبی داشته است اما تا رسیدن به نقطه مطلوب راه بسیاری در پیش دارد. شبکه 5G اخیرا به صورت جدی وارد زندگی بعضی کاربران دنیای فناوری شده است و به مرور از فاز آزمایشی خارج شده و به احتمال زیاد در آینده نزدیک شاهد گسترش بیشتر آن خواهیم بود.

نسل پنجم اینترنت چه مزایایی دارد؟

اغراق ننموده ایم اگر بگوییم مشکل سرعت و پهنای باند اینترنت همیشه یکی از دغدغه های اساسی کاربران ایرانی در حوزه فناوری ارتباطات بوده است که اگرچه با گذشت زمان وضعیت بهتر شده ولی تا نقطه مطلوب راه بسیاری داریم. سرعت بالای 5G یکی از ویژگی های شاخص نسل پنجم اینترنت است اما این تمام مزایای نسل جدید اینترنت نیست. شاید از خود بپرسید اساسا ارتقای سرعت اینترنت چه نفعی برای کاربر عادی خواهد داشت، آن هم زمانی که سرعت فعلی به تمامی نیازهای شما پاسخ می دهد. واقعیت این است که شاید برای استفاده های فعلی هیچ نیازی به سرعت بالاتر نداشته باشید اما تحول و توسعه تکنولوژی در دنیا به خصوص در آینده امکان زندگی کردن عادی را از شما بدون دسترسی به چنین فناوری هایی خواهد گرفت. یکی از بحران های اخیر دنیا مساله مدیریت مصرف انرژی است که عدم توجه به آن چالش های بسیاری را برای کشورها ایجاد خواهد نمود. ارتباط این مساله با نسل جدید اینترنت آنجایی مورد توجه قرار می گیرد که بدانیم در آینده ای نه چندان دور تمامی ابزار و لوازم خانگی همچون یخچال، تلویزیون، اجاق گاز و حتی لامپ های خانه شما به اینترنت متصل شده و امکان کنترل بهتر مصرف انرژی را به صاحبان خود خواهد داد. در این شرایط محروم شدن از چنین تکنولوژی هایی ما را با مسائل عدیده ای روبه رو خواهد نمود.

شاید یکی از ملموس ترین خدمات نسل پنجم اینترنت در مدیریت بحران باشد. یکی از کاربردهای این فناوری، ارائه هشدارهای به موقع و لازم در شرایط بحرانی است. با به کارگیری این نسل ارتباطی می توان اطلاعات بیشتری از رخدادها و حوادث جمع آوری کرد. این فناوری یاری خواهد نمود سرویس های اینترنت اشیا از حالت جزیره ای به حالت یکپارچه سوق داده و مدیریت یکپارچه منابع محقق شود؛ موضوعی که برای کشور سیل خیز و زلزله خیز ما بسیار موثر بوده و زمینه تلفات جانی و خسارات مادی را کم خواهد نمود. در کنار این مقوله باید به قدرت خدمات اتوماتیک و ربات ها به خصوص در حوزه های پزشکی و حمل ونقل هم اشاره نمود. چشم اندازی که نسل پنجم اینترنت برای خود تعریف نموده شامل ربات های اتوماتیک پزشکی و خودروهای خودران برای تردد در جاده ها و امکان نظارت بر عملکرد آنهاست که این مساله نیازمند سرعت بالاتر برای پردازش اطلاعات خواهد بود و نسل های فعلی اینترنت چنین امکانی را به مخاطبان شان ارائه نمی دهند.

از سویی رقابت شدید کشورها در ساخت تجهیزات شبکه های مخابراتی ازجمله موضوعاتی است که نسل جدید اینترنت می تواند یاری شایانی به این مساله کند، شبکه های مخابراتی که در لباس های هوشمند هم به کار گرفته می شوند، نیازمند پردازنده های ریزتر و با سرعتی بالاتر هستند. از اینها گذشته درک تمایز نسل پنجم اینترنت وقتی آسان تر می شود که محدودیت های نسل های گذشته اینترنت را بهتر درک نموده و آن را به طور ملموس حس کنیم. آن هم زمانی که بدانیم نسل پنجم اینترنت در مقایسه با نسل های گذشته خود از قیمت بسیار مناسب تری برخوردار بوده و هزینه ها را به شدت کاهش خواهد داد. به زودی استاندارد 5G جایگزین استانداردهای قبلی برای تبادل داده و اطلاعات در فضای مجازی خواهد شد و سرعت تبادل اطلاعات را تا 20 گیگابیت بر ثانیه ارتقا خواهد داد که درنتیجه آن انتقال اطلاعات در فناوری جدید بین 100 تا 120 برابر سریع تر خواهد شد. هم اکنون شرکت های فراوانی در دنیا درحال کارکردن روی استاندارد 5G برای دسترسی به شبکه اینترنت هستند. ازجمله اتحادیه اروپا که به دنبال آن است تا شهرهای بزرگ خود همچون پاریس و لندن را به این استاندارد جدید مجهز کند.

تمایز نسل 5G با نسل های گذشته خود در چیست؟

اگر بخواهیم مروری ساده بر تاریخچه اینترنت داشته باشیم، باید بگوییم ورود اینترنت در دنیا به کمتر از یک قرن گذشته برمی شود. این نسل شامل تلفن های همراه بدون سیمی بودند که برای اولین بار در ارسال و دریافت سیگنال های رادیویی در خودروهای پلیس و تاکسی ها به کار گرفته می شدند. پس از آن اولین نسل تلفن های همراه مدرن به دهه 1980 میلادی می رسد که به آنان 1G می گفتند.

اوایل دهه 1990 میلادی بود که اینترنت وارد دنیای تلفن های همراه شد و نسل دوم آن برای اولین بار توسط انستیتو استانداردهای مخابراتی اروپا (ETSI) در کشور فنلاند معرفی گردید؛ نسلی که اگرچه ورودش در ایران با تاخیر همراه بود اما گوشی های تلفن همراه با برندهای نوکیا و اریکسون و آلکاتل ازجمله آنان بودند.

با رشد ضریب نفوذ اینترنت بین مردم و نیاز به سرعت بیشتر برای استفاده از محتوای چند رسانه ای (عکس، فیلم و موسیقی و...) نسل سوم و چهارم اینترنت به مردم معرفی گردید. نسلی که علاوه بر نمایش فیلم های سه بعدی و HD، بازی های ویدئویی چندنفره و برگزاری ویدئوکنفرانس ها با کیفیت بسیار بالا را داشت و سرعتی حدود 100 مگابیت در ثانیه (معادل 12.5 مگابایت در ثانیه) را در اختیار کاربران قرار می داد. البته این سرعت بسته به سرویس دهنده مخابراتی متفاوت بود. پس از 4G با نسل 5.4 G روبه رو شدیم که این نسل از اینترنت تلفن همراه بر پایه تکنولوژی LTE فعالیت نموده و سرعت و عملکرد بهتری نسبت به 4G استاندارد را از خود به نمایش می گذاشت.

با افزایش بسیار زیاد حجم محتواهای چندرسانه ای و ارائه فیلم ها و سریال های تلویزیونی به وسیله پلتفرم هایی مانند یوتیوب و عرضه نرم افزارها و سخت افزارهای شبیه سازی از راه دور یا اینترنت اشیا (IoT) و واقعیت مجازی، سرعت نسل چهارم تلفن های همراه کافی نبود و به همین دلیل نیاز به نسل پنجم تلفن های همراه افزایش یافت.

نسل پنجم اینترنت؛ جهشی در حوزه فناوری اطلاعات

به همین دلیل سراغ کارشناسان فناوری اطلاعات رفتیم و این موضوع را با آنان مورد بحث و آنالیز قرار دادیم.

محمدجعفر نعناکار، مدیرکل حقوقی سازمان فناوری اطلاعات ایران به تشریح تعریف نسل پنجم اینترنت پرداخت و گفت: اصولا دیتا دارای نسل های متفاوتی است که اکنون نسل پنجم آنان در دنیا ترند شده و بعضی کشورها درحال استفاده از آن هستند. این موضوع در دنیا نوظهور است و دستگاه های پشتیبانی نماینده این نسل از اینترنت عموما در بازار موجود و قابل دسترسی نیستند که عموم افراد بتوانند از آن بهره مند شوند. هم اکنون در خیلی از کشورها مانند چین یا شرکت هایی همچون هوآوی که در حال کار روی این تکنولوژی هستند، دستگاه ها، سیستم ها، روترها و زیرساخت شان را با این مساله هماهنگ نموده و درحال بهینه سازی این موضوع هستند تا این اتفاق بیفتد.

نقطه تمایز 5G؛ سرعت و امنیت بالا

او در تشریح تفاوت معنادار نسل پنجم اینترنت با نسل های گذشته خود گفت: تفاوت معنادار این نسل اینترنت با نسل های گذشته به دو موضوع امنیت و سرعت برمی شود. اولین موضوع درخصوص مقوله امنیت است. این خطوط و این تکنولوژی های جدید که برای ارسال و دریافت دیتا استفاده می شوند، از امنیت بیشتری برخوردار هستند و رمزنگاری آنان ازجمله رمزنگاری هایی است که به راحتی قابلیت شکستن و شنود را ندارند. مساله دوم درمورد موضوع سرعت نسل جدید اینترنت است، وقتی سرعت انتقال داده ها از یک مرز و حدی بیشتر می شود، این قابلیت را پیدا می نماید که فناوری های جدیدی روی آن مستقر شود. برای مثال 5G را می توان به دستگاه های مرتبط با اینترنت اشیا متصل و به وسیله آن ابزارهایی را از راه دور کنترل کرد. این قضیه در عمل های جراحی از راه دور به راحتی کاربرد دارد. اینکه پزشک یا جراح در یک کشور یا شهر دور به وسیله خطوط ارتباطی بتواند در آن واحد دستور را به ربات برای انجام عمل جراحی با سرعت عمل و امنیت بالا بدهد، دستاورد مهمی است، بنابراین وقتی 5G در کشورها راه اندازی شود، حوزه اینترنت اشیا با جهشی در ارائه خدمات موثرتر و بهتر برای افراد آن هم با سرعت و امنیت بالاتر روبه رو می شود. این مساله یکی از تفاوت های اساسی اینترنت نسل پنجم با نسل های گذشته خود است.

زیرساخت ها برای تحقق 5G فراهم است

مدیرکل حقوقی سازمان فناوری اطلاعات ایران به نقشه راه پیموده شده در این زمینه پرداخت و تاکید نمود: اکنون پوشش داده ای در کشور وضعیت مطلوبی دارد و ما در بسیاری از روستاها و جاده ها شاهد متصل بودن دستگاه ها به اینترنت هستیم. هرچند این پرسش که در اینجا با چه نسلی از اینترنت روبه رو هستیم جای بحث دارد ولی این مساله هم چون به اِلمان های متفاوتی متصل است، نمی توان خیلی دقیق گفت که در کجای راه برای شیفت کردن نسل جدید اینترنت هستیم. اما در اینجا باید به دو نکته توجه کرد؛ اول اینکه زیرساخت های کشور برای این موضوع فراهم است و می توانیم از 5G استفاده کنیم، چراکه زیرساخت ارتباطی برای آن مهیاست و به راحتی می توان این انتقال را انجام داد. اینکه بگوییم 4G در ایران به طور کامل از نظر سرعت محقق نشده است، یک ادعاست؛ چراکه اکنون نسل 4G از سوی دو اپراتور ایرانسل و همراه اول اجرا شده و در حوزه 5G نیز این مساله به طور آزمایشگاهی تست شده و جواب گرفتیم، اما اینکه یک منطقه یا بخش خاصی در کشور این مساله ساپورت نشود، بحث خاصی است که باید آنالیز شود در پوشش آن منطقه چه اتفاقی افتاده است. اکنون اپراتورهای خصوصی هم در کشور اینترنت پرسرعت را ارائه می دهند و مشکل خاصی در این زمینه نداریم.

او در ادامه گفت: تاکید می کنم این مساله به صورت آزمایشگاهی در کشور پیاده شده و نتیجه گرفته است اما مشکل به دستگاه های ساپورت نماینده نسل جدید اینترنت برمی شود، سوال اینجاست که آیا گوشی یا مودمی که در دست افراد قرار گرفته است، این فناوری را پشتیبانی می نماید یا خیر، چراکه ممکن است ما تکنولوژی را در ایران بیاوریم اما ابزاری برای استفاده از آن نداشته باشیم، بنابراین مهم تر از اینکه 4G به 5G تبدیل شود، این است که دستگاه های استفاده از این تکنولوژی را در اختیار داشته باشیم. موبایل و مودم هایی که در ایران و منطقه وجود دارند، عموما 5G را ساپورت نمی نمایند و تنها پرچمداران کمپانی های خاص آن را پشتیبانی می نمایند که ممکن است عموم مردم توان خرید آن را نداشته باشند و به صورت محدود عرضه شود، پس اینکه 5G به طور کامل در کشور بهینه شود، تنها به ورود این تکنولوژی به ایران بستگی ندارد و مهم ترین عامل در اینجا وجود دستگاه هایی است که بتوانیم از این تکنولوژی استفاده کنیم.

این کارشناس حقوق فناوری اطلاعات در تشریح اینکه در بدو امر چه دستگاه ها و نقاطی در کشور به 5G نیاز دارند، گفت: اینکه همه کشور در ابتدا باید به 5G وصل شوند، موضوعی استراتژیک است و ممکن است بسیاری از نقاط کشور به این تکنولوژی نیاز نداشته باشند. در کنار این مراکز تحقیقاتی، بیمارستانی، پایش سلامت محیط زیستی، ارتباطات ماهواره ای، ترافیک حمل ونقلی، مسائل امنیتی، دوربین ها و موبایل ها نیازمند آن خواهند بود، اما اینکه آیا الزامی وجود دارد که در بعضی روستاها که هیچ دستگاهی برای وصل شدن به این نسل از اینترنت وجود ندارد، هم محقق شود، جای بحث دارد. البته مطلوب این است که دولت تمام کوشش خود را به کار بگیرد تا فناوری های نوظهور را در اختیار همه قرار دهد اما این مساله نیازمند اولویت بندی است تا در زمان تعیین این طرح در روستاها هم قابلیت اجرایی پیدا کند.

نعناکار به تشریح رتبه اینترنت ایران در دنیا و خاورمیانه پرداخت و تاکید نمود: در اینکه رتبه اینترنت ما در رنکینگ دنیای از چه مرتبه و صندلیی برخوردار است، باید به گزارش های بین المللی سازمان ITU مراجعه کرد و این رتبه را مورد آنالیز قرار داد اما آنچه مسلم است اینکه از کشورهای بالای جدول هستیم، چراکه پوشش وسیعی در حوزه اینترنت داریم و از نسل های جدیدتری برای ارتباطات نسبت به کشورهای همسایه بهره مند شدیم.

این کارشناس حقوق فناوری اطلاعات در تشریح موانع تحقق 5G با توجه به تحریم های اعمال شده از سوی آمریکا بر شرکت هایی مانند هوآوی تاکید نمود: این به موضوع روابط بین الملل برمی شود، چراکه خیلی از کشورها مانند هند، چین، مالزی، تایوان و اندونزی و به طور کلی کشورهای بلوک شرقی در حوزه ساخت و طراحی وسایل مرتبط با 5G از تحریم های آمریکا تبعیت نمی نمایند . من بعید می دانم مشکل خاصی در این حوزه داشته باشیم.

سابقه 5G در ایران و دنیا چقدر است؟

بهمن سال گذشته بود که آذری جهرمی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات خبر از ورودی نسل پنجم اینترنت به ایران داد؛ موضوعی که اگرچه وعده محقق شدن آن در امسال داده شده اما جالب است بدانید که وعده محقق شدن نسل پنجم اینترنت در ایران سابقه ای پنج ساله دارد. واعظی، وزیر وقت فناوری اطلاعات در سال 93 وعده داده بود تا خاتمه دولت یازدهم این مساله برای مردم محقق شود اما هنوز پس از گذشت این همه مدت 5G تنها به طور آزمایشی در کشور اجرا شده و شروع آن نیازمند ورود دستگاه ها و مودم هایی با قابلیت نسل پنجم اینترنت است. گوشی های فعلی جوابگوی نسل جدیدی از ارتباطات نیست و در شرایط فعلی تنها چند شرکت و کمپانی خاص هستند که دستگاه هایشان این فناوری جدید را پشتیبانی می نماید. با این وجود عمر نسل پنجم اینترنت در دنیا به زمانی برمی شود که اتحادیه بین المللی مخابرات (ITU) تحت نظر سازمان ملل برنامه ای را برای توسعه تیم ارتباطات بین المللی موبایلی (IMT) در افق 2020 شروع کرد و پس از آن، شاهد رقابت تنگاتنگی میان اپراتور های اینترنت و تلفن همراه در سراسر دنیا برای برقراری و راه اندازی نسل جدید و پرسرعت اینترنت 5G در کشورهای مختلف دنیا بودیم.

تحقق 5G یاری شایانی به هوشمندسازی شهری می نماید

کیوان نقره کار، کارشناس فناوری اطلاعات به ارزیابی وضعیت نسل پنجم اینترنت در ایران پرداخت و به فرهیختگان گفت: همیشه بر این مساله تاکید داشتم که فناوری های ما متناسب با آنچه در دنیا اتفاق می افتد، از لحاظ زیرساختی توانایی این را دارند که این خدمات را به مردم ارائه کنیم، یعنی اینکه ما از لحاظ فنی و سخت افزاری می توانیم خودمان را متناسب با اتفاقات روز دنیا جلو ببریم، اما آنچه شاید مانع توسعه بخش مخابراتی و زیرساختی کشور شود، تنها به مساله فنی برنمی شود، چراکه ما همیشه نگاه قانونگذارانه و سیاستگذارانه از لحاظ کاربردها، نحوه استفاده و قوانین مرتبط به این مساله داریم و این باعث کندی کار می شود. نکته دوم به این مساله برمی شود که به هر حال کشور ما یک نگاه امنیتی هم به مقوله فناوری اطلاعات داشته است و اگر ما بخواهیم خیلی متناسب با دنیا جلو برویم، باید برای چالش های امنیتی و مواردی از این دست هم فکر کنیم. او در ادامه به تشریح تفاوت نسل 5G با نسل های گذشته پرداخت و گفت: ورود فناوری های جدید مانند 5G علاوه بر سرعت و کیفیت می تواند به طور ناخودآگاه تاثیر شگرفی را روی روابط و خدمات ارائه شده به شهروندان داشته باشد که در بستر این تکنولوژی ها ما می توانیم موضوعاتی همچون هوشمندسازی شهری و ارائه خدمات ارزان تر را ببینیم. همچنین این مساله در حوزه سلامت و پزشکی هم می تواند خدمات خوبی داشته باشد. نقره کار در تشریح موانع اجرایی شدن این تکنولوژی چه در حوزه زیرساختی و چه نرم افزاری تاکید نمود: اگر این فناوری در کشورهایی مانند ایران اجرایی شود، باید به این مساله توجه کرد که ما جزء تولیدنمایندگان این تکنولوژی نیستیم و جزء مصرف نمایندگان هستیم و باید بر بستر این فناوری تولیداتی داشته باشیم اما چالش هایی مانند تحریم هم در این مساله بی تاثیر نیست. راهکارهایی برای حل این مساله وجود دارد ،ازجمله اینکه ما می توانیم مذاکرات را در سطحی انجام دهیم که تحریم ها به سمت اینترنت، فناوری های اطلاعاتی و اطلاع رسانی نیاید یا تاثیرات آن کمتر شود. این کارشناس فناوری اطلاعات در تشریح رتبه اینترنت ایران در منطقه و دنیا گفت: در ارزیابی رتبه اینترنت باید به این مساله توجه کرد که ارزیابی آن به شاخص های مختلفی بستگی دارد و ما در حوزه سرعت اینترنت صندلی خوبی نداریم و بالطبع وقتی سرعت هم خوب نباشد، کیفیت و قیمت را هم شامل می شود اما اگر به سمت دولت الکترونیک برویم، می توانیم در این حوزه بهتر باشیم. نکته ای که باید به آن توجه کنیم این است که یک مقایسه با اتفاقات انجام شده در دنیا، شاخص های بین المللی، روند پیشرفت در دنیا داریم و یک مقایسه هم با وضعیت گذشته خودمان که برای مثال در زمینه دولت الکترونیک در مقایسه با وضعیت خودمان رشد بسیاری داشتیم اما در مقایسه با شاخص های دنیای و نمونه های بین المللی در این زمینه بسیار جای کار داریم.

در خاتمه درباره تحقق نسل پنجم اینترنت در ایران باید گفت که اگرچه از نظر فنی اقدامات خوبی انجام شده اما در حوزه های غیرفنی نیاز به اقدامات جدی در این حوزه داریم و صنعتگران خود را با باید با دستاوردهای چنین ابزارهایی آشنا کنیم.

منبع:فرهیختگان

بازگشت به صفحه رسانهها