علاقه مندم داستان های تخیلی بر اساس حکمت های نهج البلاغه بنویسم - مجله روگذر

- امام علی(ع) شخصیت بزرگی هستند که ویژگی های مختلفی دارند: از مهربانی و محبت با یتیمان تا شجاعت در میدان نبرد. در کتاب کودک برای رده سنی کودک و خردسال بهتر است که بیشتر کدام ویژگی ها و ابعاد زندگی امیرالمومنین(ع) بیان گردد؟ و کدام ابعاد کمتر پرداخته گردد؟

ما باید در ابعاد متعدد شخصیت حضرت علی(ع) دنبال خصوصیاتی باشیم که برای بچه ها، هم قابل درک باشند، هم قابل پذیرش و هم دوست داشتنی؛ مانند همان مثال هایی که شما زدید. به مهربانی و شجاعت ایشان زیاد پرداخته شده، است؛ در صورتی که تا جایی که می دانم، کمتر به خصوصیاتی مانند علم یا عبودیت یا حتی شوخ طبعی ایشان توجه شده است، و ویژگی های دیگری مثل دوراندیشی، پر کار و پر کوشش بودن، انصاف، ظلم ستیزی، عدالت اجتماعی و فقر زادیی.

- برخی این نظر را دارند که خشونت و رویدادهایی که در جنگ بر معصومین(ع) رخ داده است نباید به صورت جزئی برای کودک در کتاب ها نوشته یا به تصویر کشیده گردد. نظر شما در این باره چیست؟

با این نظر موافقم و به گمانم نه احتیاج بچه ها است و نه به صلاح آنها که در این باره، جزئیات را بدانند. در صورت لزوم کافی است به شکل کلی و اشاره وار مطرح گردد.

- از چه رده سنی ای جایز می دانید که در کتاب کودک و نوجوان حرفی از جنگ ها و وقایع تلخ و خشونت آمیز زندگی معصومین بویژه امام علی(ع) گفته گردد؟

مانعی نمی بینم که در کتاب های کودک به ابعاد تلخ زندگی معصومین (ع) اشاره گردد؛ به شرطی که به صورت ضمنی و هدفمند باشد؛ اما در کتاب های نوجوان می توان به تدریج وارد این مسائل شد تا کم کم با واقعیت های تاریخ شیعه آشنا شوند.

- یکی دیگر از مسائلی که در آثار هنری و رسانه ای با آن روبه رو هستیم، توصیف چهره معصومین(ع) است که ترجیح می دهند فقط صدای آنها باشد یا بر چهره شان نوری قرار دهند. در کتاب ها هم تصویرگرها چنین کاری می نمایند و از چهره درخشنده استفاده می نمایند. با این کار موافق هستید یا مخالف؟ چرا؟

این مسئله چالش بزرگی است. رایج ترین راه حل برای نشان ندادن چهره معصومین(ع) در تصاویر کتاب کودک، حذف کامل چهره و قرار دادن جلوه نوری به جای آن است. دو راه رایج دیگر عبارت اند از: کشیدن پوشه یا نشان دادن آنان از پشت سر. در حال حاضر برترین راه حل از دید من این است که روش میانه ای اتخاذ گردد؛ یعنی طراحی چهره معصومین(ع) به صورت محو و خیلی کم رنگ، تا هم بی چهره نباشند و هم چهره مشخصی در فکر مخاطب حک نگردد.

- اگر تصویرگر بتواند و این اجازه را داشته باشد که تصویری از چهره امامان(ع) نقاشی و تصویرگری کند، به نظر شما اثرش بر مخاطب کودک کتاب چه خواهد بود؟ آیا به درک بهتر مفاهیم و ملموس بودن زندگی معصومین برای او یاری خواهد نمود یا نتیجه عکس خواهد داشت؟

حذف کامل چهره معصومین(ع) در کتاب های بچه ها باعث می گردد برخی خردسالان و بچه ها بترسند یا سؤالاتی برایشان ایجاد گردد مانند این که بدون چشم چگونه می دیدند و بدون دهان چگونه حرف می زدند. روی آوردن به روش هایی غیر از حذف کامل، به بچه ها یاری خواهد نمود که ارتباط بهتری با این بزرگان بگیرند؛ اما به شرطی که شأن آنان کاملا رعایت گردد و اگر چهره پردازی گردد، این قدر ظریف انجام گردد که پیدا کردن شباهت هایی با افراد مشخصی، غیرممکن باشد.

- حضرت علی(ع) را در بیشتر کتاب های کودک با ویژگی مهربانی و محبت با یتیمان ترسیم و توصیف می نمایند. اگر شما بخواهید کتابی بچه هاه بر اساس ویژگی دیگری از ایشان بنویسید، به سراغ کدام ویژگی یا برهه زندگی ایشان می روید؟

خیلی دوست دارم بتوانم درباره موضوعاتی مانند اطاعت مطلق امیرالمؤمین از خداوند و پیامبر (ص)، دقت های ایشان در رعایت حق الناس و حتی حقوق موجودات دیگر و عدالت و انصاف شان بنویسم. ضمناً به نوشتن داستان های تخیلی براساس حکمت های نهج البلاغه هم بسیار علاقه مندم.

- ضمن تبریک عید بزرگ غدیر خم، برایمان بگویید که آیا خاطره ای از حضور در اولین عید غدیر خم خود دارید؟ برایتان چه حس و حالی داشت؟

ان شاءالله که این عید بزرگ بر همه مبارک باشد و در تمام روزهای سال برکت داشته باشد. اولین عید غدیرم را به یاد ندارم؛ اما دو روز پیش، در یک جمع داستان خوانی هفتگی، یکی از دوستان جشن خیلی ساده ای برپا کرد و مطالب کوتاهی راجع به نعمت بزرگ ولایت ائمه و تداوم آن عنوان کرد که هم خیلی دلنشین بود و هم تفکربرانگیز و برای من از جشن های پر زرق وبرق و پرهیاهو شیرین تر بود.