خداحافظ بابابزرگ؛ روایتی آرام از مسئله مرگ - مجله روگذر

خداحافظ بابابزرگ رمانی برای نوجوانان نوشته الفی دونلی با ترجمه طاهره علوی منتشرشده در انتشارات کتاب چ، درباره پدربزرگ و نوه ای است که خیلی باهم صمیمی هستند. میشی خیلی با پدربزرگش نزدیک است و پدربزرگ همواره برای او قصه های سرگرم نماینده و آموزنده ای می گوید که میشی قهرمان آن داستان هاست. گاهی میشی کریستف کلمب می گردد و گاهی هم توماس ادیسون؛ اما شنیدن بیماری بابابزرگ و اینکه او زمان کمی برای زندگی دارد سبب می گردد میشی غم را تجربه کند.

داستان این کتاب، یک روایت آرام از دنیای اطراف میشی است. ما تمام اتفاقات رخ داده را از زاویه دید او می بینیم. میشی، بچه ای 10 ساله است که مونولوگ های او، رفتارش با خانواده و دوستانش همگی برای ما به شکل ساده ای قابل درک است و راحت می توانیم خودمان را جای او تصور کنیم. موضوعی که بیش از همه داستان به خوبی حول آن می چرخد، محبت و مهربانی میشی با پدربزرگش است. انگار او و پدربزرگ تنها کسانی هستند که می توانند یکدیگر را درک نمایند. توصیف فضای داستانی و شخصیت پردازی هر یک از شخصیت ها به خوبی صورت گرفته است؛ به طوری که خواننده خیلی راحت می تواند آنچه را که نویسنده در حال گفتن آن است در فکر هم تصور کند و با آن ارتباط بگیرد.

روند داستان آرام است و با این حال اتفاقات کوچک و بزرگی در آن رخ می دهد که اصلا حوصله سر بر نیست؛ مهم ترین اتفاق هم بیماری و مرگ بابابزرگ است. قلم داستان، روایت اتفاقات و شخصیت پردازی ها باعث ایجاد نزدیکی بین خواننده و داستان می گردد که همه این موارد در آخر سبب می گردد ما هم ناراحتی و غمی که میشی در از دست پدربزرگش تجربه می نماید ملموس تر احساس کنیم.

میشی مانند بیشتر بچه های هم سن خود درک آنچنانی از مرگ ندارد؛ حتی اگر چیزی از آن شنیده باشد. همه چیز برای او در فاصله دوری رخ داده است؛ اما بودن در کنار پدربزرگ، او را هر قدم به فهم اینکه مرگ نزدیکان چیست نزدیک تر می نماید، مرگی که به سادگی در زندگی میشی رخ داد. همان طور که خودش هم در صفحه ای از کتاب اشاره می نماید؛ او تا دیروز نفس می کشید ولی الان مرده است. میشی در آخر به این نتیجه می رسد که مرگ عزیزان تا زمانی که ما به آنها فکر کنیم معنا ندارد و آنها در کنار ما زنده هستند.

در بخشی از متن کتاب می خوانیم:

هاج و واج می پرسم: معنی این چیست؟ فکر می کردم مرده ها را توی زمین می خوابانند، نمی دانستم آنها را از زمین بلند می نمایند.. مطمئن نیستم که موضوع را درست فهمیده باشم. بابابزرگ می گوید: از جا بلند کردن مرده و خاکسپاری هر دو یکی است . معنی اش این است که مرده را به گورستان می برند. چیزی که من را عصبانی می نماید همین پدرسوختگی هاست. و با دست محکم روی میز می کوبد؛ طوری که چندتا عکس از ترس به هوا می پرند. راستش را بگو میشی! به نظر تو احمقانه نیست؟ بعد هی بیشتر و بیشتر جوش می آورد:از زمین برداشتن مرده به جای دفن کردن، به سوی خدا شتافتن به جای مردن.

من هم پا به پایش می آیم: ناپدید شدن...، به خواب ابدی رفتن، یا به سرای باقی شتافتن. دست از زندگی شستن یا ریق رحمت را سرکشیدن. این اصطلاح آخری را از یک فیلم وسترن شنیده ام.