نگاهی به کارنامه و میراث مورالس در بولیوی - مجله روگذر

خبرنگاران - ایوو مورالس رییس جمهوری چپگرای بولیوی روز یکشنبه در اثر فشار ارتش این کشور مجبور به استعفا شد و دیروز (دوشنبه) کشورش را به مقصد مکزیک ترک کرد.

با کنار زدن مورالس از قدرت، آینده کشور بولیوی در هاله ای از ابهام قرار گرفته است و معلوم نیست ژنرال های ارتش که حالا به واسطه خلاء قدرت تمشیت امور را به دست گرفته اند با میراث و کارنامه پیروز و درخشان مالی مورالس چه خواهند کرد؟

مورالس با وجودی که چپگرا بود و رابطه نزدیکی با دولت چپگرای ونزوئلا داشت اما مسیری کاملا متفاوت با هوگو چاوز را در پیش گرفت به نحوی که کارنامه او از مدیریت مالی 13 ساله کشور فقیر بولیوی (بدون منابع و ثروت سرشار نفتی که ونزوئلا روی آن خوابیده است) به هیچ وجه قابل مقایسه با میراث چاوز که به صورت ورشکستگی گسترده مالی در ونزوئلا نمایان شده است، نیست.

مورالس از سال 2006 به مدت بیش از 12 سال رییس جمهوری بولیوی بود و در دوران او اقتصاد کشور فقیر بولیوی به سمت مثبت متحول شد.

کشور 11.5 میلیونی بولیوی حتی به اذعان مخالفان سیاسی مورالس، در دوره این رییس جمهوری چپگرا متحول شد و مردم بومی بولیوی که پیشتر در حاشیه بوده و به شدت در فقر به سر می بردند با الگویی از رشد مالی و توزیع عادلانه تر ثروت و امکانات از حاشیه به متن آمدند و شکاف شدید بین فقیر و غنی تا حدود زیادی ترمیم شد.

مورالس در سال 2009 با تغییر قانون اساسی بولیوی فرصت های برابر آموزشی، مالی، سیاسی و اجتماعی و اداری را در اختیار بومیان فقیر و حاشیه نشین قرار داد تا با اقلیت سفید پوست مهاجر بولیوی که قرن ها امکانات و ثروت کشور را در اختیار داشتند، امکان رقابت برابری داشته باشند.

مورالس در هواپیما و هنگام ترک بولیوی به مقصد مکزیک/عکس: توییتر مورالس

مورالس به بیش از 30 زبان بومی رایج در مناطق مختلف بولیوی در کنار زبان رسمی اسپانیولی، رسمیت داد.

آمارها حاکی است در طی دوران ریاست جمهوری مورالس، متوسط نرخ رشد مالی بولیوی به طور میانگین و متناوب بیش از 4 درصد (حدود 5 درصد) بوده است و در اثر این رشد مداوم مالی، درآمد سرانه بولیویایی ها طی 13 سال گذشته بیش از 60 درصد رشد داشته است.

مورالس در دوران ریاست جمهوری خود درصد فقر را در بولیوی از 65 درصد به 30 درصد کاهش داد و بیش از 3 میلیون بولیویایی را از طبقه فقیر به طبقه متوسط ارتقا داد.

او در سال 2006 یعنی در همان سال نخست ریاست جمهوری خود صنعت نفت و گاز بولیوی را ملی کرد و سفره شرکت های خارجی و خصوصی را از منابع نفتی و گازی (محدود) بولیوی قطع کرد و سهم خزانه دولت را از منابع درآمدهای نفتی از 20 درصد سابق به 80 درصد رسانید و بیشتر درآمد حاصل از این اقدام را صرف توسعه مناطق فقیر در زمینه های مالی، آموزشی، بهداشتی و زیر ساختی کرد.

در دوران مورالس با وجودی که روابط مالی کشور بولیوی با کشورهایی چون چین، روسیه و بعضی دیگر از کشورهای چپگرای آمریکای لاتین از جمله ونزوئلا و کوبا تقویت شد، اما مورالس و مدیران ارشد مالی او با قبول الگوی بازار آزاد سعی در باز کردن درهای اقتصاد کشور به روی همه کشورهای دنیا و خلق فرصت رشد و شکوفایی مالی برای کشور بولیوی داشتند و تا حدود زیادی هم در این مهم پیروز شدند.

مورالس منتقد جدی سیاست های مداخله جویانه و امپریالیستی ایالات متحده آمریکا در آمریکای لاتین و دنیا بود.

نطق 9 دقیقه ای او در روز چهارشنبه 26 سپتامبر 2018 در نشست شورای امنیت در حضور ترامپ و دیگر رهبران 15 عضو شورای امنیت، در دفاع از موضع ایران و برجام هنوز در یادها مانده است.

او در این نطق به شدت به سیاست های کنونی ترامپ و اقدامات دولت ایالات متحده آمریکا طی دهه های گذشته از جمله حمایت از دیکتاتورها و انجام کودتاها در اقصی نقاط دنیا تاخت و حتی به ماجرای کودتای 28 مرداد 1332 علیه دولت ملی محمد مصدق در ایران اشاره نمود و این قبیل اقدامات را در راستای خوی امپریالستی و مداخله جویانه آمریکا تعبیر و تفسیر کرد.

او در آن جلسه گفت: دولت بولیوی قویا تحریم های یکجانبه آمریکا علیه دولت و ملت ایران را محکوم می نماید.

مورالس دیروز در حالی کشور بولیوی را تحویل مخالفان و ارتش بولیوی داد که هم اینک منابع ارزی این کشور فقیر بیش از 50 درصد از فراوری ناخالص داخلی یک سال کشور را در خود جای داده است.