جی7؛ دوئل ماکرون و ترامپ بر سر برجام یا همراهی برای فشار بر تهران - مجله روگذر

تا پیش از این مناقشه گمان می شد که امانوئل ماکرون رئیس جمهور فرانسه در حال میانجیگری میان ایران و امریکاست اما واکنش کاخ سفید به اقدامات ماکرون و پاسخ الیزه به واشنگتن موجب گشت تا اینطور به نظر برسید که فرانسه بطور مستقل در حال کوشش برای زنده نگاه داشتن برجام است.

دیدار با ظریف در آستانه نشست جی 7

نشست جی 7 در حالی از روز شنبه شروع می گردد که پیش از آن و در روز آدینه امانوئل ماکرون رئیس جمهور فرانسه با محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران دیدار و تبادل نظر کرد.

وزیر امورخارجه پس از دیدار با ماکرون رئیس جمهور فرانسه در جمع خبرنگاران در خصوص جزئیات این جلسه، گفت: در ادامه تبادل نظرهای تلفنی آقای دکتر روحانی و آقای مکرون که در چند هفته گذشته صورت گرفت پیشنهادی را فرانسه ارائه نموده بود و پیشنهادهایی را نیز ما ارائه کردیم. همه این پیشنهادها در خصوص نحوه اجرای برجام و گام هایی که احتیاج است طرفین بردارند برای اینکه اجرای برجام به صورت کامل از طرف همه طرف ها اجرا گردد بود و تبادل نظرها برای رسیدن به درک بهتر بود.

وزیر امور خارجه، تبادل نظری دوجانبه را خوب و سازنده خواند و گفت: البته بستگی دارد به این که چگونه اتحادیه اروپا بتواند به تعهداتی که در قالب برجام به ایران داده و همچنین تعهداتی که بعد از خروج آمریکا از برجام به ایران داده است پایبند باشد. البته اجلاس جی 7 نیز برگزار خواهد شد و فرصتی است برای آقای مکرون که با سایر اعضای اروپایی 1+4 و سایر اعضای گروه 7 صحبت نمایند.

رئیس دستگاه دیپلماسی با تاکید بر اینکه ما برجام را غیر قابل مذاکره مجدد می دانیم گفت: برای اجرای برجام همانطور که همواره در کمیسیون مشترک تبادل نظر می کردیم کماکان آمادگی داریم در سطوح مختلف تبادل نظر کنیم.

محورهای مهم جی 7 و چالش های ماکرون

شواهد نشان می دهد نشست گروه هفت به میزبانی فرانسه می تواند به صحنه چالش های دیپلماتیک و تبادل نظرهای پرحاشیه بین رهبران دنیا، خصوصا امانوئل ماکرون و دونالد ترامپ بیانجامد. به جز پرونده هسته ای ایران، برگزیت و تجارت بین الملل سه محور اصلی احتمالی تبادل نظرهای چالش برانگیز در نشست سه روزه گروه هفت خواهندبود.

به گفته رسانه های فرانسوی مهم ترین عامل مورد اختلاف این نشست بی تردید اختلاف نظر ماکرون و ترامپ بر سر پرونده هسته ای ایران است. اختلاف نظرهایی است که ماه ها شروع شده است اما به نظر می رسد در نشست گروه هفت به اوج برسد. نشست رئیس جمهوری فرانسه با وزیر خارجه ایران، محمد جواد ظریف، در پاریس درست پیش از این دیدار اهمیت اختلاف ها را روشن تر می نماید.

هدف اصلی ماکرون کاهش تحریم های آمریکا علیه ایران است. به گفته خبرگزاری فرانسه، رئیس جمهوری فرانسه از دونالد ترامپ خواهد خواست تا درباره تحریم فروش نفت ایران تجدیدنظر کند و یا دست کم دستور کاهش تحریم ها را صادرکند.

در مقابل ماکرون تضمین خواهد نمود که ایران کاملا به برجام متعهد خواهد ماند. امانوئل ماکرون البته برای متقاعد کردن دونالد ترامپ کار دشواری پیش رو دارد. رئیس جمهوری آمریکا به تازگی گفته است که ماکرون حق ندارد به جای آمریکا درباره پرونده هسته ای ایران حرف بزند و یا تصمیم گیری کند.

موضوع دیگری که می تواند در این نشست بین دو رئیس جمهوری آمریکا و فرانسه تنش ایجاد کند موضوع مالیات بر درآمد شرکت های بزرگ اینترنتی از جمله گوگل و آمازون در فرانسه است، مالیات هایی که پیش تر دونالد ترامپ دلیل آن را حماقت ماکرون خوانده است.

افزایش اختلاف میان آمریکا و 6 کشور صنعتی

همانطور که اشاره شد ماکرون، رئیس جمهوری فرانسه به عنوان میزبان و رئیس نشست سال 2019 گروه هفت طی ماه های اخیر با افزایش تماس های تلفنی با همتای ایرانی خود و نیز اعزام وزیر خارجه و دستیار سیاسی خود به تهران کوشش دامنه داری را برای افزایش دوره پایبندی ایران به تعهدات هسته ای مندرج در برجام شروع نموده است.

این کوشش ها تاکنون نتیجه خاصی در بر نداشته از یک سو ایران دو گام در جهت کاهش تعهدات هسته ای خود برداشته و از سوی دیگر، دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا نیز از ایفای نقش فرانسه به عنوان واسطه تهران و واشنگتن ابراز نارضایتی نموده است.

با این وجود گویا فرانسه به عنوان رئیس دوره ای گروه7 میخواهد، از آخرین فرصت های موجود برای حفظ برجام استفاده کند. او پس از دیدار روز دوشنبه با ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه، روز آدینه نیز میزبان محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران خواهد بود.

ایران پیشتر اعلام نموده که در صورتی که اروپا تا 5 سپتامبر(14 شهریور) خرید نفت از ایران، مراودات بانکی و تجاری با این کشور را برخلاف تحریم های آمریکا از سر نگیرد، سومین گام را در جهت کاهش تعهدات هسته ای جمهوری اسلامی در قالب توافق هسته ای سال 2015 میلادی برخواهد داشت.

اروپا حداقل برای شروع خرید نفت از ایران احتیاجمند کسب معافیت از آمریکاست والا تجارت مواد غذایی و دارو با ایران به ظاهر به وسیله ساز و کار مالی اینستکس ممکن است، هر چند که آمریکا نسبت به استفاده شرکت از این ساز و کار هشدار داده و عملیاتی شدن آن تاکنون بارها به تعویق افتاده است.

اما افزون بر موضوع برجام، همزمان با بروز شواهد شروع رکود مالی در دنیا، سرنوشت بازار دنیای نفت و امنیت تجارت آن به وسیله خلیج فارس و تنگه هرمز نیز مساله ایست که با بروز تنش میان ایران، آمریکا و بریتانیا در منطقه اهمیت بیشتری پیدا نموده است.

البته با توجه به این که علاوه بر آمریکا، بریتانیا و آلمان، فرانسه نیز پیشتر از کنترل برنامه موشکی و اقدامات منطقه ای ایران استقبال نموده بود، موضوع ایران در جریان بحث سران کشورهای عضو گروه7 در خصوص تحولات سوریه و یمن نیز مطرح خواهد شد.

برنامه موشکی و نقش ایران در سوریه در نشست فروردین ماه گذشته نیز محور تبادل نظرهای وزرای خارجه کشورهای عضو گروه7 در فرانسه بود. نشستی که وزیر خارجه آمریکا در آن شرکت نکرد.

لذا با توجه به افزایش اختلاف نظرهای تجاری میان ترامپ و سران 6 کشور صنعتی و ثروتمند دنیا که از نشست سال گذشته این گروه در کانادا بروز کرد، موضوع ایران نیز می تواند بر دامنه تفاوت دیدگاه های سران گروه7 در خصوص نحوه تعامل با ایران بیفزاید.